Sanktuarium św. Rocha

Parafia Mikstat

     Mikstat, jedno z najmniejszych miast w Polsce położone jest w południowej Wielkopolsce. Mikstat ma swoją bogatą historię. Ma swój niezwykły herb, składający się z dwóch lilii związanych żółtym paskiem. Usytuowane są one na czerwonym tle. Podobne lilie znajdują się w herbie Paryża stąd Mikstat bywa nazywany „Małym Paryżem”.
     Największym jednak bogactwem miast i powodem dumy jego mieszkańców jest kościół Świętego Rocha i związany z nim kult Świętego Patrona. To właśnie odbywający się tutaj odpust i związany z nim obrzęd poświecenia (błogosławieństwa) zwierząt sprawia, że o Mikstacie sporo mówi się i pisze. Mieszkańcy zaś mają w swym Świętym Patronie powiernika i orędownika, za pośrednictwem, którego zanoszą przed Boży tron najtrudniejsze sprawy osobiste, problemy swoich rodzin, a także Małej Ojczyzny.
     Na Wzgórzu za miastem w centralnym punkcie cmentarza znajduje się drewniany kościół pw. Świętego Rocha. Legenda przekazywana z pokolenia na pokolenie głosi, że: „W okresie nasilających się chorób zaraźliwych w Mikstacie pewien wieśniak jechał z chorą do lekarza do Ostrzeszowa. Wyjeżdżając z miasteczka spojrzał w lewo w kierunku obecnego Wzgórza Cmentarnego. Na jego szczycie ujrzał postać św. Rocha i usłyszał głos: „Módlcie się za moją przyczyną odzyskacie zdrowie.” Gospodarz wrócił do domu, a jego żona wyzdrowiała”.
     To jedna z wersji wydarzeń, które miały przyczynić się do wybudowania w tym miejscu świątyni. Ale są i inne.
     Kolejna, którą jeszcze pod koniec lat sześćdziesiątych minionego stulecia można było usłyszeć od najstarszych mieszkańców głosiła, że w czasach gdy okoliczne miejscowości nawiedzane były przez epidemie mieszkańcy Mikstatu trwali na modlitwie. Na Wzgórzu miała ukazać się postać mężczyzny w czarnym kapeluszu z laską, który miał wykonać ręką znak krzyża świętego nad miastem. Od tego momentu zaraza miała przestać nawiedzać te okolice. Na jednej ze starych sosen jeszcze w latach siedemdziesiątych wisiała mała kapliczka, która miała upamiętniać to wydarzenie. Jako wotum dziękczynne dla Świętego Rocha za uratowanie miasta od zarazy mieszkańcy wybudowali na tym miejscu kościół.
     Obecny kościół pw. Świętego Rocha, który zachował się do naszych czasów został wybudowany prawdopodobnie w 1786 roku. Wskazuje na to zapis w Kronice Parafialnej. Możemy tam między innymi przeczytać: „W roku 1786 stanął nowo wybudowany kościół św. Rocha, na miejscu tym samym, na którym przeszły stojąc kilkadziesiąt lat, zwyczaynie częstokroć powietrza szumem, a cichym ręki wspomagaiaccy i ratuiacey uchyleniem został obalony. Stanął, mówię nowo wybudowany tenże kościół za złotych polskich sześćset, żyta wierteli sześć, piwa beczek ośm, i za pomocą ludzi do pracy, udzielonych z miasta. Drzewo brane z boru mixtackiego. Przyciesi, czyli podwaliny z niw obywatelów tutajszych dębowe od nichże pozwolone” .
     Jak wynika z zapisu umieszczonego w Kronice Parafialnej nie jest to pierwszy kościół w tym miejscu pod patronatem tego Świętego. Do odbudowy kościoła przyczyniły się epidemie, które nawiedzały Mikstat i okoliczne miejscowości. Święty Roch czczony jako patron od chorób zaraźliwych ochronił ludzi i ich zwierzęta.
     Znajdujący się na Wzgórzu kościół jest budowlą drewnianą, na podwalinach dębowych, osadzonych na fundamencie z kamienia, dach jest kryty gontem. Jest to kościół jednonawowy, orientowany, (co oznacza zwrócenie budynku kościoła prezbiterium na wschód w stronę Ziemi Świętej)) z dobudowanymi dwoma kaplicami, wzniesiony na planie zbliżonym do krzyża greckiego. Jest to kościół średniej wielkości (15m x13,5m).
     W ołtarzu głównym znajduje się obraz Świętego Rocha . Oprócz niego jest także obraz zasłonowy Serca Jezusa z 1893 roku wykonany techniką olejną na blasze.
     Ołtarz pochodzi z końca XVIII wieku, zaś na obrazie znajduje się data 1707. Na mensie ołtarza umieszczony jest rok 1785 oraz dwie liter W F. W zwieńczeniu ołtarza znajduje się obraz Świętej Marii Magdaleny.
     Obraz Św. Rocha ma kształt prostokątny, natomiast od góry zamknięty jest wielokątnie. Centralne miejsce zajmuje postać Świętego Rocha. Przedstawia młodego mężczyznę, w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym. Postawa stojąca symbolizuje czujność, cześć przed kimś wyższym, gotowość do pełnienia służby i podjęcia pielgrzymki . Symbolika ta nawiązuje do życia Świętego Rocha, który całym swoim życiem oddawał cześć Bogu, nieustannie pomagał ludziom chorym, z pokorą i cierpliwością przyjmował i realizował wolę Boga względem niego. W swoim życiu był pielgrzymem. Podjął pielgrzymkę do Rzymu, ale całe jego życie było pielgrzymką do ojczyzny niebieskiej. Święty Roch na obrazie przedstawiony jest w stroju pielgrzymim z laską. Na strój ten składa się czarna szata z muszelkami, na którą narzucony jest peleryna, od jego imienia nazywana „sanrochino” . Na głowie Św. Rocha znajduje się kapelusz z szerokim rondem. Kapelusz, podobnie jak czarną szatę zdobi muszla.. W okresie średniowiecza muszle te miały zastosowanie praktyczne. Służyły pielgrzymom do pobierania wody. Prawa ręka wzniesiona jest ku górze i wsparta na wysokiej pielgrzymiej lasce. Wskazuje ona na niebo, cele ziemskiego pielgrzymowania. Lewa ręka położona jest na prawej piersi. U pasa, który znajduje się na szacie przewieszony jest różaniec. Stanowi on nawiązanie do czci, jaką obdarzał Święty Roch Maryję. Uniesiona szata odsłania lewą nogę, na której widoczna jest rana. Nogę tę podtrzymuje stojący anioł ubrany w brunatno - czerwone szaty, który opatruje ranę Świętego. Z drugiej strony znajduje się pies, wierny towarzysz i w pewnym okresie Jego żywiciel. Anioł był wysłannikiem Bożym, tym, który zapowiedział Świętemu Rochowi kres Jego ziemskiego pielgrzymowania i chwałę w niebie.
     Tło postaci tworzą znajdujące się na horyzoncie budynki, wśród których widoczny jest także kościół. oraz kilka kęp drzew. Niebo w kolorze błękitno- seledynowym stanowi doskonałe tło dla ciemnej sylwetki Patrona. Zatem na obrazie odnajdujemy najważniejsza atrybuty Świętego: ranę na nodze, kij pielgrzymi, anioła, muszlę, psa.
     W kościele znajdują się ponadto dwa barokowo-klasycystyczne ołtarze. W ołtarzu od strony północnej znajduje się obraz Świętej Rozalii, w drugim- w części południowej- Przemienienia Pańskiego.
     Na chwilę zatrzymajmy się przy ołtarzu Świętej Rozalii. Obraz pochodzi z XIX wieku, przedstawia młodą kobietę w wianku z róż. W ręku trzyma duży krucyfiks. Jest ona, podobnie jak Św. Roch, patronką od chorób zaraźliwych i morowego powietrza. Umieszczanie w kościołach budowanych w okresie zarazy tych dwóch patronów miało wzmacniać ich opiekę i wstawiennictwo u Boga. Często tym dwom patronom towarzyszył także Święty Sebastian. W kościele w Mikstacie nie mamy obrazu Św. Sebastiana. Znajduje się natomiast obraz Świętego Izydora Oracza - patrona rolników. Może to mieć związek z rolniczym charakterem tych terenów.
     Sufit nad prezbiterium zdobi polichromia przedstawiająca Maryję z Dzieciątkiem na ręku. Nad nawą główną znajduje się polichromia przedstawiająca scenę wskrzeszenia Łazarza. Wpatrując się w sufit dostrzec można oko Opatrzności Bożej. W kościele znajduje się zabytkowy chór i organy. Środkową część chóru zdobią symbole wiary, nadziei, miłości (kotwica, serce, korona cierniowa). Warto zwrócić uwagę na chrzcielnicę kształtem przypominającą drzewo rajskie, symbolizujące grzech pierworodny, którego zmazanie następuje przez Sakrament Chrztu. Cennym zabytkiem jest drewniana figura świętego Rocha wykonana w połowie XIX wieku przez Pawła Brylińskiego. Na uwagę zasługuje także wspomniany obraz św. Izydora Oracza pochodzący z 1818 roku, a także płaskorzeźby polichromowane przedstawiające Trójcę Świętą, Adorację Maryi z Dzieciątkiem, Św. Agatę, Św. Jadwigę, Św. Antoniego i Św. Mikołaja wykonane w stylu neobarokowym .
     Ciekawie prezentują się Stacje Drogi Krzyżowej wykonane w poznańskim warsztacie Szpetkowskiego w 1898 roku. Ramy Stacji Drogi Krzyżowej (40cm x 33 cm) wykonane są w kształcie tzw. oślego grzbietu i sterczyny zakończonej stylizowanym liściem dębu-symbolu trwałości i silnej wiary.
     Kościół i jego wnętrze wpisany jest do rejestru zabytków. Od kilku lat przechodzi gruntowną renowację, dzięki której odzyskuje swój dawny blask.
     O szczególnym kulcie Świętego Rocha świadczy zachowany do dnia dzisiejszego zwyczaj błogosławieństwa zwierząt w dniu 16 sierpnia.